HARLINGEN – Sjoeke Lamsma geniet zichtbaar van de aandacht voor haar vrijwilligersbibliotheek in het oude Gebouw C in Plan Zuid.
Op het moment van dit interview staat een fotograaf van de Leeuwarder Courant voor de deur. En onlangs kreeg ze van het Centraal Comité 40-45 een prijs voor haar initiatief. Toch is het geen bibliotheek voor iedereen. Als een enthousiaste lezer enkele dozen met literatuur aanbiedt, weigert ze die. “Onze oudjes lezen geen literatuur. Dat is veel te moeilijk.” Op de vraag dat ze of ze geen jongeren binnenkrijgt, antwoordt ze resoluut: “Nee, die komen hier niet”. Dit terwijl de RSG Simon Vestdijk aan de overkant van de straat staat. Zou het niet een mooie interactie opleveren tussen jong en oud, en tussen oud en nieuw… De ambitie van De Bouwvereniging in Harlingen?
Het karakteristieke schoolgebouw aan de Prinses Irenestraat wordt langzaam omgevormd tot een wijkcentrum met activiteiten voor de hele wijk. Hoewel het gebouw nu nog deels antikraak bewoond wordt, nemen de activiteiten steeds de overhand. Het bekendste initiatief is ongetwijfeld de bibliotheek van Sjoeke Lamsma, waar mensen uit de wijk laagdrempelig boeken kunnen lenen. Maar er is ook een speelgoedhoekje waar kinderen spellen kunnen lenen. Volgens de initiatiefneemster is deze ‘weggeefhoek’ erg in trek. “Je merkt dat er veel stille armoede is. Dit is dan een prettige aanvulling”.
Oude huishoudschool
Wie de kaart van Harlingen zal de naam Nieuw Zuid nergens tegenkomen. De officiële naam is namelijk Plan Zuid, een goedkope naoorlogse nieuwbouwwijk. Net gelegen over het spoor! Het imago van de wijk is slecht. De huizen en duplex-appartementen zijn goedkoop. Niet alleen qua huur, maar ook qua bouw. Inmiddels wordt de wijk gerenoveerd en vernieuwd. Veel huizen worden gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw. Maar niet alles gaat tegen de vlakte. Het oude gebouw C, de oude huishoudschool van de RSG in Harlingen wordt gespaard. Het pand is voor de sloophamer bespaard gebleven en krijgt – naast de antikraak – een nieuwe bestemming, namelijk dat van buurtcentrum. Een plek voor jong en oud, met ruimte voor diverse activiteiten. Maar ook kunstenaars, zoals Jacob Roorda, hebben een plek in het gebouw gevonden.
Voor koffie en gezelligheid
En….de bibliotheek van Lamsma. De verstokte literatuurlezer zal misschien teleurgesteld zijn. De achterwand van het lokaal is vooral gevuld met streekromans en makkelijk leesbare boek. Al wil dit niet zeggen dat literatuur altijd moeilijk is. Zeker niet. De beste literatuur is vaak spannend en licht van toon. Wie echter door het aanbod heenkijkt, begrijpt waarom de bibliotheek populair is bij ouderen. “We krijgen op een dinsdagochtend zo’n 15 tot 25 bewoners op bezoek. Die komen niet alleen voor de boeken, maar vooral voor de gezelligheid. Het is een echte ontmoetingsruimte geworden, waar mensen terechtkunnen voor een praatje, koffie, een potje sjoelen en uiteraard een boek.”
Stille armoede
Laagdrempelig is het toverwoord van Sjoeke. “En ze mogen, zoals eerder gezegd, de spullen gratis meenemen. We hebben een speciaal weggeefhoek Dat betreft de boeken, maar ook het speel- en serviesgoed. Bij ons kunnen ze heel laagdrempelig spullen meenemen, bijvoorbeeld een cadeautje voor de kinderen of kleinkinderen.”
Kwartiermakers: Open voor nieuwe ideeën
Toen Sjoeke Lamsma met het idee kwam, werd het door de ‘Kwartiermakers’, die voor de oude school een nieuwe bestemming moesten vinden, direct omarmd. Zo worden er allerlei workshops georganiseerd, Zoals Creatief bezigzijn in Oud Zuid, Basis Cursus tekenen en timmeren. Peet Veldhuizen, een van de Kwartiermakers, stelt dat initiatieven waaraan de buurt behoefte heeft, welkom zijn. “We zijn gestart, gewoon door de deuren open te gooien. Het is een groeimodel. Tot nu toe wordt een deel nog anti-kraak bewoond. Zodra iemand verhuist, komt er een nieuwe ruimte vrij voor initiatieven. Iedere woensdag vanaf kunnen buurtbewoners binnenlopen van 10.00 tot 12.00 uur en meedenken over de invulling van het gebouw. Goede ideeën worden beloond met ondersteuning en gratis ruimte.”
Terug naar de bibliotheek
Nog even en de deuren van de bieb gaan open. Koffie en boeken staan klaar. Weliswaar geen literatuur of kunst, maar streekromans. De boeken zijn geschonken door de Hervormde Kerk. Dit verklaart de deugdzame selectie. Wie echter een boek van Mulisch, Hermans, Grunberg of Vestdijk wil lezen, moet nog steeds naar de ‘echte’ bibliotheek op de Voorstraat, want oudjes lezen volgens Sloeke nu eenmaal geen moeilijke boeken. Voor literatuur en naslagwerken is de Bibliotheek aan de Voorstraat de aangewezen plek. Alleen daar kun je weer niet sjoelen. En misschien vinden jongeren dat ook wel leuk.
Ideeën voor Gebouw C. Neem contact op met [email protected].